گزارشگران بدون مرز از مقرره ۱۱ ماده ای وضع شده بر کار خبرنگاران از سوی ا.ا.ا در افغانستان نگرانی کرده اند!

آسواکانیوز(پنجشنبه/۱میزان/۱۴۰۰): گزارشگران بدون مرز در باره مقرره تازهای در یازده ماده برای کار خبرنگاران که از سوی طالبان اعلام شده است را تحمیل بر رسانه ها خوانده و گفتند که این مقرره ۱۱ مادهای تحمیل شده راه را بر سانسور و خودسری میگشاید.
به باور گزارشگران بدون مرز (RSF) مواد این دستورعمل در شکل کنونی آن ناروشن و خطرناک استند و میتوانند برای تعدی نسبت به روزنامهنگاران بکار گرفته شوند.
کریستف دولوار، دبیر اول RSF در این باره میگوید : « این مقرره تازه که بدون هیچگونه نظرخواهی از روزنامهنگاران تهیه شده است، با توجه به سواستفادههایی که از آن میتواند انجام گیرد، ترسناک است و خبری خوب برای آینده روزنامهنگاری مستقل و کثرتگرا در افغانستان نیست. این مقرره به جای تضمین چوکاتی حمایتگر از روزنامهنگاران و زنان خبرنگار که بتوانند به کار خود ادامه دهند، چارچوبی بیثبات و مغایر با اصول و روش انجام فعالیت روزنامهنگاری میسازد. این مقرره راه را بر خودسری و سرکوب میگشاید.»
در سه ماده این مقرره آمده است:« ۱ -موضوعاتی که با اسلام در تضاد باشد نشر نشود. ۲- در فعالیتهای رسانه به شخصیت های ملی توهین نشود. ۳- به حریم ملی و شخصی توهین نشود»، تقریبا برگرفته از قانون رسانههای همگانی پیشین کشور استند.
در حالی که آن قانون رسانههای همگانی تعاریف مشخصی از این مادهها داشت و آنها را با موازین جهانی حقوق بشر از آن میان اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق جهانی حقوق سیاسی و مدنی برای اجرا پیوند زده بود. این سه ماده در این مقرره بدون چوکاتی روشن و مشخص برای اعمال آنها راه را بر سانسور و خودسانسوری و یا سرکوب آزادی اطلاع رسانی میگشاید. در این مقرره مشخص نشده است بر کدام مبنا و اساس و چه کسانی میتوانند مشخص کنند که این نوشته و یا آن گزارش با «اسلام در تضاد» و یا «توهین به حریم ملی و شخصیت ملی» شناخته شوند.
هم چنان در سه ماده دیگر این مقرره یازده ماده ای ذکر شده است که «۴- رسانهها و خبرنگاران در محتویات خبری تحریف نکنند. ۵- خبرنگاران در نوشتار خود اصول ژورنالیستی را مد نظر داشته باشند. ۶- رسانهها در نشرات خود توازن را مدنظر داشته باشند » هشدار به روزنامهنگاران در رعایت موازین حرفهاخلاقی است.
ماده های ۷ و ۸ این مقرره قرارذیل است: « ۷- موضوعاتی که صحت آن معلوم نیست و از سوی مسئولان تایید نشده، در نشر آن احتیاط شود. ۸- موضوعاتی که بروی افکار عمومی تاثیر منفی دارد و یا روحیه مردم را خراب می کند، در نشر آن احتیاط شود.» مادههای ۷ و ۸ به روشنی راه را بر کنترل اطلاعرسانی و حتا سانسور پیش از انتشار میگشاید امری که در بیست ساله گذشته به شکل همگانی در افغانستان وجود نداشت. این خطر با دو ماده دیگر این مقرره یعنی مادههای ۱۰ و ۱۱ بیشتر میشود . این دو ماده اعلام میکنند :« ۱۰- مرکز رسانههای حکومت تلاش میکند تا با رسانهها و خبرنگاران همکار باشد و در تهیه گزارشها تسهیلاتی را فراهم کند و رسانهها بعد از این در هماهنگی با این اداره گزارشهای تفصیلی شان را تهیه خواهند کرد. ۱۱- در دفتر رسانههای حکومت برای سهولت رسانهها و خبرنگاران، یک فرم مشخص آماده شده تا با همکاری آن گزارشها تهیه شود.»
ماده ۹ با این شکل نوشتاری هرچند بر وطیفه درست روزنامهنگاری و رسانهها تاکید دارد ۹-رسانهها در نشر اخبار بیطرفی خود را حفظ و هر آنچه را واقعیت است منتشر کنند. اما باز هم بدون مشخص شدن روزنامهنگاران را با تعابیر خودسرانه مواجه سازد.